کابل افشان چیست ؟
کابل قابل انعطاف یا کابل انعطاف پذیر از دو یا چند سیم تک رشته افشان تشکیل شده که هادی آن از جنس فلز مس و کلاس 5 بوده و عایق به کار رفته در آن پی وی سی از نوع d و با روکش پی وی سی از نوع st5 است.
اصولا عایق سیم ها در کابل های سبک از نوع پلیمر pvc/d و در کابل های قدرت از نوع پلیمر pvc/a می باشد.
کابل افشان در انواع مختلف از جمله کابل فشار ضعیف ، قدرت ، ارت ، کنترل ، کابل کولری و … تولید می شود , این کابل ها به دلیل انعطاف پذیری بالا ، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرند , از این نوع کابل اغلب در مکان هایی که نیاز به پیچش و انعطاف زیادی وجود دارد ، استفاده می شود.
استاندارد های کابل های افشان :
کابل افشان : IEC 60227-5 و ISIRI 607-5
کابل مفتولی سبک : IEC 60227-4 و ISIRI 607-4
کابل قدرت : IEC 60502-1 و ISIRI 3569-1
کابل فشار ضعیف یا کابل سبک
از کابل های سبک به عنوان کابل های ورودی و رابط در وسایل برقی ، لوازم منزل ، ماشین آلات و بسیاری از تجهیزات الکتریکی استفاده می شود
از کابل های قدرت در فضاهای خارجی ، پست های انتقال برق ، درون آب ، زیر خاک ، داخل ساختمان و کانال های کابل کشی ، نیروگاه ها و مکان هایی که احتمال صدمات مکانیکی به کابل وجود ندارد استفاده می شود
تفاوت کابل افشان با کابل مفتولی (نیمه افشان)
کابل مفتول
کابل های مفتول کابل هایی هستند که در ساختار آنها از چند رشته سیم مفتول به هم پیچیده تشکیل شده اند که کمترین انعطاف پذیری را دارند ولی هدایت جریان برق از آنها به خوبی صورت می گیرد , این کابل که به کابل خشک یا سخت نیز مشهور است ، قابلیت انعطاف پذیری ندارد و هادی بکار رفته در این نوع کابل ها از جنس فلز مس که رسانا است می باشد.
کابل مفتول برای مقاصد مصرفی در صنعت و یا کابل کشی در داخل ساختمان ها می تواند مناسب باشد که استفاده از این نوع کابل ها در اماکن خشک ، آبدار و مکان هایی که بسته است و یا مرطوب می باشد ، کاربرد دارد.
ولتاژ سیم های مفتولی به دو دسته تقسیم می شوند :
سیم های مفتولی دارای ولتاژ نامی 500-300 ولت
سیم های مفتولی با ولتاژ نامی 750-450 ولت
هادی این نوع سیم ها با توجه به الزامات استاندارد ملی ، می توانند کلاس 1 یا 2 باشند.
تفاوت کابل افشان با کابل نیمه افشان
از نظر مقاومت
در کابل مفتولی مقاومت اهمی مقداری بیشتر از کابل افشان است , که زیادتر شدن مقاومت اهمی در کابل بخاطر طول کابل ، مقدار پیچ ها و تاب های زیاد تر کابل مفتولی می باشد.
از نظر انعطاف پذیری
کابل افشان انعطاف پذیری بیشتری نسبت به کابل مفتولی دارد به دلیل اینکه نوع ساختارش به شکل رشته ای میباشد , به همین خاطر منعطف تر از نوع مفتولی می باشد.
از نظر میزان خوردگی
کابل مفتولی میزان خوردگی بیشتری دارد و نیرومندتر است.
از نظر قیمت
قیمت کابل مفتولی مناسب تر و ارزان تر از کابل افشان است.
سیم افشان چیست ؟
قبل از هر توضیحی در نظر داشته باشید که سیم ها و کابل ها با یکدیگر متفاوت هستند اما افشان بودن هیچ ارتباطی به سیم بودن و یا کابل بودن ندارد به طوری که هم سیم افشان وجود دارد و هم کابل افشان.
سیم افشان در واقع سیم های به هم پیچیده و انعطاف پذیری هستند که جنس آن از فلز مس بوده و از مقاومت الکتریکی زیادی برخوردار هستن که همین امر باعث شده که استقبال از این نوع محصول زیاد شود.
به طور دقیق تر سیم افشان عبارت است از یک سیم تک رشته که هادی آن از جنس فلز مس بوده و عایق به کار رفته در سیم افشان نیز آمیزه پلیمر PVC ( پی وی سی ) از نوع پلیمر PVC/C می باشد و استاندارد سیم افشان حکم می کند که این هادی از جنس مس باشد.
انواع سیم افشان :
اصولا سیم ها به دلیل عدم وجود روکش نهایی از ساختار های کابلی اسیب پذیر تر هستند و امکان استفاده از این محصول بدون حفاظ توصیه نمی شود و احتمال خطر و آسیب دیدن محصول , افراد و وسایل مجاور آن با انتقال دهنده جریان وجود دارد.
سیم های افشان انواع مختلفی دارند که بر حسب هادی مورد استفاده در آن ها تقسیم بندی می شوند که میتوان در ساختمان سازی , درون لوله ها , صنعت , ابزار آلات صوتی و تصویری , وسیله های الکتریکی و درون سیستم های روشنایی از این سیم بهره برد.
یکی از مشخصات سیم های افشان ولتاژ نامی آن می باشد و بر این اساس میتوان سیم های افشان را به دو دوسته ی کلی تقسیم کرد :
سیم های افشان با ولتاژ 500/300
ولتاژ برای تست این سیم 2000 ولت می باشد
سیم های افشان با ولتاژ 750/450
ولتاژ برای تست این سیم 2500 ولت می باشد
ساختار سیم : CU/PVC
جنس و کلاس : مس آنیل شده کلاس 5 مطابق استاندارد iec 60228 – isir 3084
جنس عایق : آمیزه pvc نوع c
رنگ عایق مطابق با درخواست مشتری (آبی , قرمز , زرد , مشکی , قهوه ای , طوسی , صورتی , بنفش , سفید , سبز , زرد , نارنجی و…)
کاربرد : این سیم ها برای سیم کشی داخل تاسیسات، قابل نصب در داخل کانال و لوله بوده و غیرقابل استفاده در زیر گچ می باشد.
آزمون ولتاژ متناوب :
تا ضخامت : 06 mm 1500 v , ac
بیش از ضخامت : 06 mm 2000 v , ac
تفاوت ولتاژ 300/500 و 450/750 در ضخامت این دو سیم میباشد
امروزه سیم های افشان زیادی در بازار وجود دارد که ممکن است از جنس مرغوب و غیر استاندارد ساخته شده باشند اما هنگام خرید به چند نکات باید توجه کنید برای مثال :
حک شدن isiri بر روی سیم ها
استعلام کد استاندارد از سامانه
تعداد رشته های سیم
ضخامت روکش سیم افشان
جنس هادی به کار رفته در سیم
رنگ هادی
استاندارد سیم افشان :
استاندارد سیم افشان جزو مهمترین نکاتی است که در صنعت سیم و کابل بسیار حائز اهمیت است و باید توسط متخصصین مشغول در این حرفه فرا گرفته شود این موضوع مهم اگر به درستی درک و مدیریت نشود ممکن است افراد در خرید این محصول سردرگم بشوند و به جای سیم استاندارد , سیم های بی کیفیت و تقلبی خریداری کنند.
در این محصول مانند بقیه انتقال دهنده های جریان ، قرار گرفتن و استفاده در شرایط محیطی مختلف بررسی شده و مطابق با معیار های از پیش تعریف شده قبل از ارسال ، کنترل شده و تست خواهد شد , استاندارد سری 607 ایران برای تعاریف سیم ها و کابل های ولتاژ پایین ( تا 750 ولت ) مورد استفاده قرار میگیرد , این آزمون ها در دو دسته الکتریکی و فیزیکی طبقه بندی می شود.
ازمون های الکتریکی :
تست مقاومت هادی : مهمترین بخش یک انتقال دهنده جریان ، ظرفیت انتقال جریان است , این معیار با اندازه گیری مقاومت الکتریکی هادی در دمای 20 درجه به عنوان معیار پذیرفته شده انجام میشود , این مقاومت بر اساس اهم بر کیلومتر بیان شده و برای هر سطح مقطع بر اساس استاندارد 3084 کنترل می شود.
تست مقاومت عایقی : دومین مورد حایز اهمیت جدا کردن بستر انتقال برق از محیط است که توسط پوشش پلیمری روی هادی صورت میگیرد , این پوشش می بایست از پیوستگی ، ضخامت ، جنس ، انعطاف و پایداری در مقابل عوامل جوی مورد بررسی قرار گیرد ، تا شرط عایق بودن در تمامی شرایط قابل اطمینان باشد.
ازمون های فیزیکی :
استحکام کششی عایق : بررسی جنس عایق توسط آزمون های مختلفی انجام می شود که یکی از مهم ترین آنها تست نیروی پارگی عایق است که در شرایط عادی و پس از تست کهنگی عایق اندازه گیری میشود , این ازمون جهت حصول اطمینان از کیفیت فیزیکی عایق در شرایط مختلف و مرور زمان انجام می پذیرد.
تست خمش در سرما : بدون شک امکان استفاده محصول در بازه وسیعی از دما در محیط خواهد بود , پس می بایست آزمون هایی برای حصول اطمینان کارکرد در شرایط دمای پایین بررسی شود , این آزمون با حرکات پیچشی و خم شدن عایق در دمای زیر صفر و سپس بررسی پیوستگی عایق انجام می پذیرد.
تست های حرارت بالا : همانطور که محصول در دماهای پایین تست می شود می بایست از کارکرد در دمای بالا هم حصول اطمینان نمود , به این منظور در مهمترین تست دمای بالا ، آزمون فرو رفتن تیغه ای در دمای بالا انجام می پذیرد تا از استحکام و پیوستگی عایق در دمای بالا نیز حصول اطمینان شود.
استاندارد مرجع :
isiri 607-3
iec 60227-3
vde 0250 , bs 6004
اما تفاوت سیم های افشان استاندارد با غیر استاندارد در چیست ؟
تمامی سیم های افشان با ولتاژ نامی ۵۰۰/۳۰۰ ولت و سطح مقطع ۵/۰ ، ۷۵/۰ ویا ۱ میلیمتر مربع می بایستی مطابق با ا استاندارد ملی ایران به شماره ISIRI(607)06 و همچنین استاندارد بین المللی IEC 06 60227 تولید و توضیع شوند.
سیم های افشان با ولتاژ نامی ۷۵۰/۴۵۰ ولت و سطح مقطع بیشتر از ۱ میلیمتر مربع بر اساس الزامات استاندارد ملی ایران به شماره ISIRI(607)02 و یا استاندارد بین المللی IEC 02 60277 تولید می شود.
رنگ بندی در سیم های افشان مطابق با درخواست مشتری می باشد . این نوع از محصولات بصورت بسته بندی در کارتن و یا بسته بندی در کیسه قابل تحویل می باشند.
روش نام گذاری سیم ها :
برای نام گذاری سیم و کابل‌ها به عنصر یا اجزای تشکیل دهنده ای مانند نوع عایق سیم و کابل , جنس هادی , شکل هادی و … حروف هایی نسبت داده اند که از کنار هم گذاشتن این حروف راحت میتوان به نوع سیم و کابل ها و موارد مصرف آن پی برد.
: N نشان دهنده سیم مسی نرم شده یا به عبارتی سیمی که طبق استاندارد vde آلمان ساخته شده است
: y عایق p.v.c دور هر رشته است.
: s & z علامت سیم‌های مخصوص
: f علامت سیم‌های نرم
: a برای سیم کشی داخل لوله‌ها
: m به مفهوم سیم‌های مقاوم در مقابل رطوبت است.
