
با نیاز رو به افزایش جامعه جهانی به ارتباطات بیشتر، فناوری فیبر نوری بسیار اهمیت یافته و استفاده از انواع کابل فیبر نوری در صنایع مختلف، منجر به پیشرفت چشمگیری در سرعت و حجم انتقال اطلاعات شده است. فیبرهای نوری تنوع زیادی بر اساس جنس و کاربرد دارند. این مقاله برای آشنایی بیشتر با انواع مختلف این کابل ها، ساختار آن ها و شرایط محیطی مناسب برای نصب تهیه شده و راهنمای خوبی برای انتخاب فیبر نوری مناسب است.
ساختار فیبرهای نوری چگونه است؟
فیبرهای نوری یک جایگزین ایده آل برای کابل های مسی هستند. وظیفه اصلی فیبرهای نوری مانند کابل های مسی، انتقال اطلاعات است و در صنایع مهمی همچون مخابرات و اینترنت کاربرد دارند. از جمله مزایای فیبرهای نوری نسبت به کابل های مسی می توان به سرعت و حجم بالای انتقال دیتا، وزن سبک تر و پایداری بیشتر، قیمت کمتر و بسیاری موارد دیگر اشاره کرد.
کابل فیبر نوری از سه قسمت اصلی تشکیل می شود. هسته بخش مرکزی فیبر نوری است که وظیفه هدایت نور و جابجایی دیتا را برعهده دارد. جنس این هسته می تواند از شیشه، پلیمر و سیلیکا باشد. بخشی که هسته را دربرگرفته و مانع انحراف نور در هسته می شود، روکش یا پوسته نام دارد. پوسته نیز می تواند از جنس پلیمر یا شیشه باشد. در نهایت بخش های داخلی فیبر نوری با یک روکش پلاستیکی در مقابل رطوبت و سایر آسیب ها محافظت می شوند. کابل های فیبر نوری تنوع زیادی دارند و دسته بندی های متفاوتی نیز بر آن ها در نظر گرفته می شود. در ادامه به بررسی انواع فیبرها پرداخته و با موارد مصرف آن ها آشنا می شویم.
انواع کابل فیبر نوری بر اساس جنس مواد تشکیل دهنده
با توجه به اهمیت ارتباطات در عصر حاضر، فناوری کابل فیبر نوری به پایه و اساس انتقال اطلاعات سریع و امن تبدیل شده است. آشنایی با انواع کابل فیبر نوری به شناخت صحیح آن ها و کاربردی که دارند کمک می کند. برای مثال فیبرهای نوری با هسته شیشه ای مقاومت بالایی داشته و فیبرهای با هسته پلیمری بسیار منعطف هستند. دسته بندی فیبرهای نوری بر اساس جنس مواد تشکیل دهنده هسته و روکش آن عبارتند از:
کابل فیبر نوری با هسته شیشه ای
با توجه به فراوانی شیشه در دنیای اطراف ما، این یک عنصر ارزان به شمار می رود. در فیبرهای نوری شیشه ای، هسته از رشته های شیشه ای بسیار باریک تشکیل می شود. نور با سرعت بالایی از این رشته های شیشه ای عبور می کند و بدین طریق داده های دیجیتالی به صورت سیگنال های نوری جابجا می شوند. با توجه به فراوانی و قیمت ارزان این عنصر و توانایی بالای آن در برابر شرایط نامساعد محیطی مانند دمای پایین و سرعت بالای انتقال اطلاعات، آن را به یک گزینه عالی برای استفاده در کابل های فیبر نوری تبدیل می کند. از بهترین موارد مصرف این نوع از فیبرهای نوری می توان به ارتباطات مخابراتی، لیزر، انتقال اطلاعات و تجهیزات پزشکی اشاره کرد.
کابل فیبر نوری با هسته پلیمری
در این نوع از فیبرهای نوری، از پلیمر به عنوان هسته و انتقال دهنده سیگنال های نوری استفاده می شود. ویژگی اصلی این نوع از فیبرهای نوری، وزن کمتر و انعطاف بیشتر است. علاوه بر این موارد، فیبرهای پلیمری نسبت به اختلالات الکترومغناطیسی مقاوم هستند و نسبت به فیبرهای نوری شیشه ای پهنای باند بیشتری دارند. از کاربردهای مهم این کابل ها عبارتند از: تجهیزات شبکه، تجهیزات پزشکی و تجهیزات ارتباطی.
کابل فیبر نوری با هسته سیلیکا
هسته سیلیکاتی در فیبرهای نوری با نوعی روکش پلاستیکی کاور می شود. این نوع هسته نسبت به هسته هایی با روکش شیشه ای، انعطاف پذیری بیشتری داشته و ارزان تر نیز هستند. از اینرو برای استفاده در محیط هایی با تغییرات دمایی و سایر خطرات محیطی مناسب هستند. از دیگر موارد مصرف این نوع فیبر نوری، نصب آن در ساختمان ها به دلیل سرعت انتقال اطلاعات متوسط و شکل پذیری در زوایای مختلف است.
کابل فیبر نوری با غلاف پلیمری
استفاده از غلاف های پلیمری در فیبرهای نوری با هدف محافظت از هسته در برابر عوامل آسیب زا است. این غلاف ها بسیار سبک و منعطف بوده و برای محیط هایی با شرایط دشوار مناسب هستند. علاوه بر این حفاظت در برابر تداخلات الکترومغناطیسی از دیگر مزایای استفاده از این نوع غلاف به شمار می رود. صنایع خودرو سازی، ساخت ابزارهای پزشکی، مخابرات و تجهیزات ارتباطی از جمله کاربردهای مهم فیبرهای نوری با غلاف پلیمری هستند.
انواع کابل فیبر نوری بر اساس قطر هسته
فیبرهای نوری براساس قطر هسته به دو نوع تک حالته و چند حالته تقسیم بندی می شوند. انواع تک حالته که سینگل مود هم نامیده می شوند، حداکثر قطری برابر با 9 میکرون دارند. اما قطر هسته فیبر نوری چند حالته 62.5 میکرون است. کابل های سینگل مود قیمت بیشتری نسبت به نوع دیگر داشته و از کاربردهای متفاوتی نیز برخوردار هستند. مشخصات و ویژگی های این دو نوع کابل فیبر نوری عبارتند از:
- ویژگی فیبرهای نوری سینگل مود: این نوع از فیبرهای نوری برای سرعت بالا و مسافت طولانی مورد استفاده قرار می گیرند. پهنای باند بیشتری دارند و منبع نوری آن ها از نوع لیزر است. فیبرهای نوری تک حالته هزینه بیشتری برای تجهیزات و نصب احتیاج دارند و برای ارتباطات در فواصل طولانی و زیرساخت های شبکه ای کاربرد دارند.
- ویژگی های فیبر نوری مالتی مود: این فیبرهای نوری برای فواصل کوتاه استفاده می شوند و پهنای باند کمتری نسبت به سینگل مود دارند. منبع نوری آن ها دیودهای نوری بوده و از قیمت کمتری برخوردار هستند. مهمترین کاربرد این فیبرهای نوری در شبکه های محلی و ارتباطات داخلی در ساختمان ها است.
-
انواع کابل فیبر نوری براساس شرایط محیطی نصب
فیبرهای نوری انواع مختلفی داشته و هر کدام از آنها برای نصب در محیط های متفاوتی طراحی شده اند. این موضوع سبب شده تا صنایع مختلف امکان استفاده از این تکنولوژی برتر را برای انتقال داده ها به کار بگیرند. در این بخش به بررسی انواع کابل فیبر نوری مناسب برای برخی محیط های صنعتی و غیر صنعتی می پردازیم:کابل فیبر نوری In Door یا ISP
این کابل ها برای ارتباطات شبکه ای داخل ساختمان ها مانند اینترنت و اینترانت استفاده می شوند. افزایش سرعت و حجم انتقال اطلاعات با این نوع از کابل ها از دلایل مهم کاربرد کابل های ISP در ساختمان ها است. ادارات، بیمارستان ها، دانشگاه ها و مراکز آموزشی از جمله مکان هایی هستند که به این نوع از فیبرهای نوری مجهز می شوند.کابل فیبر نوری Out Door یا OSP
این کابل ها به گونه ای طراحی می شوند که در مقابل شرایط جوی مختلف مقاومت بلایی از خود نشان داده و از اینرو برای نصب در فضای بیرون مناسب هستند. مخابرات یکی از مهمترین کاربردهای کابل های OSP است. برای شبکه های زیرساختی ارتباطی در شهرها و روستاها، فیبرهای نوری OSP به دلیل سرعت بالای جابجایی دیتا بدون ایجاد تداخل های الکترومغناطیسی، بهترین گزینه هستند.کابل فیبر نوری UG یا زیرزمینی
از مشخصه اصلی این کابل ها، مقاومت زیاد در برابر عوامل محیطی همچون رطوبت و تغییرات دمایی است. از اینرو استفاده از آن ها برای اتصالات مخابراتی و ارتباطی در زیرزمین متداول است. از دیگر ویژگی های مهم این فیبرهای نوری و عدم تاثیرپذیری از جریان های الکترومغناطیسی و اختلالات الکتریکی است. این ویژگی ها کیفیت اطلاعات منتقل شده را حفظ خواهد کرد. از کاربردهای فیبر نوری UG عبارتند از انواع ارتباطات زیرزمینی برای مترو، تاسیسات زیرزمینی ساختمان های مسکونی و صنعتی است.